5 Avqust – Azərbaycan Hərbi Donanması Günüdür

5-ci Avqust – Azərbaycan Hərbi Dəniz Qüvvələri Günüdür.

Azərbaycan Hərbi Dəniz Donanması 1919-cu ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə yaradılıb.

Belə ki, ingilislər 1919-cu ilin əvvəllərində Bakını tərk edərkən şəhər limanının idarəsini və dəniz gəmilərinin payını Azərbaycan hökumətinə verdilər. Bu gəmilərin əsasında Azərbaycan Xəzər Hərbi Dəniz Donanması yaradıldı. Azərbaycan hökumətinin bu tədbiri ölkənin dəniz sərhədlərinin qorunmasında mühüm addım idi.

1919-cu ilin sonunda general İbrahim ağa Usubovun başçılıq etdiyi Azərbaycan hərbi missiyası onu 6 xarici qırıcı, 12 qırıcı, 6 sualtı qayı, 92 gəmi silahı, 10 sahil silahı, anonim teleqraf silahı və s. təmin etdi.

Azərbaycan hökuməti Şimal Ekspedisiyasının iştirakçısı olan Rusiya Hərbi Dəniz Donanmasının admiralı türk əsilli İslamovu milli donanmanın yaradılmasına köməklik göstərmək üçün 1919-cu ildə Azərbaycana dəvət etdi. “Astrabad”, “Qars” və “Ərdəhan” hərbi gəmilərinin komanda məntəqələri azərbaycanlı kapitanlar tərəfindən təltif edilib.

Aprel işğalı nəticəsində donanmanın maddi-texniki bazasının və canlı qüvvəsinin möhkəmləndirilməsi planları icra olunmamış qalmışdır. Az sonra bolşeviklərin gəlişi ilə Azərbaycan hərbi donanması ləğv edildi.

SSRİ-nin süqutundan sonra Azərbaycanda hərbi-dəniz donanmasının yaradılmasına şərait yaradıldı.

1992-ci il aprelin 7-də Azərbaycan Respublikası Hərbi Dəniz Qüvvələrinin Qərargahı, onun mühafizə və təminat marşrutu yaradıldı. Xəzər Hərbi Dəniz Donanmasının və Əli Hərbi Dəniz Məktəbinin 25%-i Azərbaycan Respublikasının ixtiyarına verildi.

1992-ci il 26-da “Bakılı” ekspedisiya gəmisində Azərbaycan Respublikasının dövlət bayrağı qaldırıldı.

Nazirlər Kabinetinin 15 iyul 1996-cı il tarixli qərarı ilə Bakı Dənizçilik Məktəbinin bazasında Azərbaycan təhsilinin yeni istiqaməti kimi yüksək hazırlıqlı dəniz kadrları hazırlayan Azərbaycan Dövlət Dəniz Akademiyası. yaradılmışdır.

Əslində, ümummilli lider Heydər Əliyevin 1996-cı ildə imzaladığı sərəncamda hər il ölkədə 5-ci Hərbi Dəniz Qüvvələri Günü kimi qeyd olunur.